Քանաքեռը կառուցվել է Երևանի հյուսիսային մասում, Հրազդան գետի արևյելյան ափին, հարթ գագաթ ունեցող բլրի վրա, հետագայում տարածվել է հարավ-արևմտյան լանջերին, և մյուս բլուրների հարթ գագաթներին` այժմյան Թբիլիսյան խճուղու արևելյան մասուոմ, սկսած Սբ. Աստվածածին եկեղեցուց մինչև Պետևանի խաչքար- մահարձան: Այս երկու Սրբատեղիների մեջտեղում է գտնվում դեռևս 1695-ին կառուցված Մծբնա Սբ Հակոբ Հայրապետի (Սուրբ Հակոբ. Մծբինի սքանչելագործ հայրապետի)` Սուրբ Հակոբ եկեղեցին:
Քանաքեռում կա երկու եկեղեցի, որոնցից մեկը` վերոնշյալ Սբ. Աստվածածին այժմ չգործող եկեղեցին է, իսկ մյուսը` Սուրբ Հակոբը, որը նաև երկուսից ամենամեծն է: Քանաքեռը հատակագիծ չի ունեցել` տները կառուցվել են անպլան, իրար շատ մոտիկ, փողոցները ծուռ ու մուռ են, մեծ մասը նեղլիկ: Սբ Հակոբն էլ մինչ այսօր գտնվում է նմանատիպ ծուռ-մուռ, նեղլիկ փողոցների խաչմերուկում, որի տարածքն անվանվում է բոշի մայլա: Որոշակի հանգամանքներ հուշում են, որ բոշեքը և բոշություն կոչված բացասական երևույթը այս կողմերում պահպանվել են, որին մենք դեռ կանդրադառնանք մեր մյուս նյութերում:
Սուրբ Հակոբ եկեղեցու արևմտյան պատին փորագրված է ՌՃԽԴ (1695), որն էլ եկեղեցու կառուցման տարեթիվն է համարվում: Եկեղեցին վերանորոգման է ենթարկվել 1793-ին: ՈՒնի երկթեք տանիք, ուղղանկյուն-քառանկյունի շինություն է: Դահլիճի կենտրոնում չորս մույթերը պահում են դահլիճի երեք նավերի կամարներն ու նրանց վրայի թաղերը: Ավագ սեղանի կողքին կան երկու ավանդատներ: ՈՒնի երկու մուտք՝ մեկը հարավային, մյուսը արևմտյան կողմում:
1868թ. եկեղեցուն կից սկսել է գործել Սահակ Պարթևի անվան թեմական դպրոցը, որը ստեղծվել էր Մեսրոպ Վարդապետ Սմբատյանցի ջանքերով:
Եկեղեցին արևմտյան կողմում ունեցել է արտաքին փոքրիկ նախագավիթ, որի միայն հետքերն են մնացել:
Եկեղեցու կողքին կան եկեղեցուն տարեկից Սրբերի գերեզմաններ: Եկեղեցու արևմտյան ճակատին տեղ-տեղ ագուցված են 1504, 1571, 1621 թվագրություններով` տարբեր դարերի գեղաքանդակ խաչքարեր:
Եկեղեցին ունեցել է նաև լավ կահավորանք: Նշանավոր էին «Քրիստոսի չարչարանքը» նկարը և շուրջառը, որոնք օգտագործվել են միայն եկեղեցական տոներին: Նկարը և շուրջառը եկեղեցուն նվիրել է քանաքեռցի Հովակիմ արքեպիսկոպոսն, ով 1775-1780 թվականներին Երուսաղեմի հայոց պատրիարքն է եղել: Նկարը և շուրջառը եկեղեցում պահպանվել է միչև 1930-ական թվականները, իսկ հետո հանձնվել Էջմիածնի վանքին:
Եկեղեցին առանձնանում է նաև իր սյուների վրայի Սբ Հակոբ Մծբնա հայրապետի կյանքի դրվագների` ավանդությունների մասին պատմող յուղաներկ որմնանկարներով:
Պատմում են, որ Քանաքեռ գյուղում մի ժամանակ ընդամենը երեք չինարի ծառ կար, դրանցից երկուսը հենց բոշի մայլում էին` Սբ Հակոբ եկեղեցու բակում, մեկն էլ՝ Ազատենց Սարիբեկի դռանը:
Սուրբ Հակոբը խորհրդային տարիներին չի գործել: Վերանորոգվել և վերաբացվել է 1990թ-ին:
Հնում Սբ Հակոբը եղել է գյուղի ծխական եկեղեցին և կոչվել է նաև ներքի եկեղեցի, իսկ հիմա` այն Քանաքեռի միակ եկեղեցին է, որն ունի նաև երիտասարդաց միություն և եկեղեցուն կից գործող կրթօջախ` Քանաքեռի Մանրանկարչության կենտրոնը:
Նյութը և ֆոտոշարքը` Հայկ Կիսեբլյանի